အထူးကုဆရာဝန်ကြီးလို့ တောင်တင်စားခံရတဲ့ မျောက်ငိုသီးရဲ့ အစွမ်း
အခေါ်အဝေါ်များ
ရုက္ခဗေဒအမည် Parkia Speciosa
မြန်မာ မျောက်ငိုသီး/
သစ်လိမ်သီး
ချင်း Zawng Tah (ဇောင်တ)
ကသည်း(အိန္ဒိယ) Yongchak
ထိုင်း Sator / Satow
မ လေး စင်္ကာပူ
အင်ဒိုနီးရှား Petai
ဖိလစ်ပိုင် U’ Pang
တရုတ် ချောင်တောင်း
တရုတ်(မန်ဒရင်း) Chou Dou ( ချို့ သို့ )
အင်္ဂလိပ် Stink Bean/
Bitter Bean
မှတ်ချက်။ အ ဝေရာပင် ဘောစကိုင်းပင် မဟုတ်ပါ။
ဆေးပညာရှင်များ လေ့လာဆန်းစစ်ချက်အရ မျောက်ငိုသီးမှာ သဘာဝသကြားသုံးမျိုးရှိတာကို တွေ့ ရ ပါ တယ်။ သစ်သီးသကြား၊ ဂလူးကို့စ်၊ ကြံသကာ တို့ဖြစ်ပါတယ်။ မျောက်ငိုသီးမှာအမျှင်ဓာတ်များပါဝင်တာမို့အားအင်ကိုဖြစ်စေပါတယ် ။ မျောက်ငိုသီးထဲ
မှာTryptophan ဓာတ် က လူ့ခန္ဓာကိုယ်ထဲရောက်တဲ့အခါ Serotonin အဖြစ်သို့ပြောင်းလဲသွားသောကြောင့်စိတ်ကိုပေါ့ပါးစေ ပြီး စိတ်နေစိတ်ထားကိုပြောင်း လဲပေးတာမို့ စိတ်ဖိအားကိုလျှော့စေနိုင်တဲ့စွမ်းအားရှိပါတယ်။ ဗီတာမင် B6 ပါရှိပြီးသွေးချိုကိုမျှတအောင်ညှိပေး
နိုင်တာမို့ စိတ်ကိုပျော်ရွှင်လန်းဆန်းစေပါတယ် ။ မြင့်မားသောသံဓာတ်ပါရှိတယ်။ မျောက်ငိုသီးရဲ့နှိုးဆွမှုကြောင့်သွေးထဲမှ (hemoglobin) သွေးနီဥကို ကိုထုတ်လုပ်နိင်တာမို့သွေး အားနည်းတဲ့အခါ အထောက်အကူပြုနိုင်ပါတယ်။
အထက်ပိုင်းဒေသမှာပေါက်ပြီး ထူးခြားတဲ့မျောက်ငိုသီး မှာ ပိုတက်ဆီယမ် (potassium) အများဆုံး ပါဝင်ပေမယ့် အငံဓာတ်က နည်းပါးတာမို့ အမေရိကန် စားသောက်ကုန်နှင့်ဆေးပညာ ဆိုင်ရာဌာနက မြောကျငိုသီးပာာ သွေးပေါင် ကိုကျ စေပြီး လေဖြတ်ခြင်းမှ ကာ
ကွယ်ပေးနိုင်ကြောင်း မျောက်ငိုသီးရဲ့စွမ်းအားကို မှတ်တမ်းတင်ထားပါတယ်။ နှလုံးရောဂါအတွက်လည်း အ ထောက်အကူပြုပါတယ်။ နေ့တိုင်း မနက်စာ၊ နေ့လည်စာတွင်မျောက်ငိုသီးကိုစားရင် ဦးနှောက်အတွက် အ ထောက်အကူပြုနိုင် ပါတယ်။ ပိုတက်ဆီယမ် များပါတာ
မို့ အသိဥာဏ် ပိုကောင်းလာခြင်း စိတ်ပျော်ရွှင်လန်းဆန်းစေပါတယ်။ အမျှင်ဓာတ်များပါဝင်တာမို့ ဝမ်းချုပ်ခြင်းမှကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ မျောက်ငိုသီး နှင့်ပျားရည်တို့စားခြင်းဖြင့် (အရက်မူးပြေစေပါတယ်) မျောက်ငိုသီးနှင့် ပျားရည်က အစာအိမ်ကိုအနားယူစေပြီးသွေးချို
ကို ညီမျှ အောင်ညှိပေးနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ မျောက်ငိုသီးက လူ့ခန္ဓာကိုယ်ထဲကိုရောက်တဲ့အခါ သဘာဝ ခုခံနိင်သော အက်ဆစ် ဖြစ်သွားတာမို့ အစာအိမ်မ ကောင်းသူများအတွက် မကြာခဏ စားသုံးသင့်ပါတယ်။
ဝိတ်ကျ နိုင်စွန်းအားရှိပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ရှိနေစဉ် မျောက်ငိုသီး စားခြင်းဖြင့် မျောက်ငိုသီးက သွေး ချိုကို ညှိပေးနိင်တာမို့ အော့အန်ခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိင်ပါတယ်။ ခြင်ကိုက်ခံရတဲ့ နေရာကို မျောက်ငိုသီးလိမ်းပေးခြင်းဖြင့် အ ရေပြားယားယံ ရောင်နေခြင်းနှင့် နာကျင်မှု
ကိုလျှော့စေတယ်။ မျောက်ငိုသီးတွင် ဗီတာမင် ဘီ ဓာတ်များပါဝင်တာမို့ အာရုံကြောအတွက် အ ထောက်အကူပြုပါတယ်။ မျောက်ငိုသီးတွင် Vit B6 , V12 ၊ ပိုတက်ဆီယမ်နှင့် မက်ဂနီဆီယမ် ပါဝင်တာမို့ ကိုယ်ခန္ဓာပြန် လည်ကောင်းမွန်ရန် အထောက်အကူပြုပါတယ်။
ဆေးလိပ်ဖြတ်ရာတွင် နီကိုတင်း(Nicotine )ကို ပျက်စီးစေပါတယ်။
“New England Journal of Medicine” လေ့လာချက်အရမျောက်ငိုသီး မကြာခဏ စားတဲ့သူက လေဖြတ်သေဆုံးရခြင်း အန္တရာယ်မှ ကင်းဝေးနှုန် း၄၀% ရှိပါတယ်။ မျောက်ငိုသီးက ပန်းသီးထက် အသားဓာတ် လေးဆ (protein)၊ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်(
carbohydrate) ၊ ဖော့စပရပ် သုံးဆ( phosphorus) ၊ ဗီတာမင်အေနှင့် သံဓာတ်က ငါးဆ။ အခြားဗီတာမင်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ်များပါဝင်တာမို့ကျန်းမာရေးအတွက် အသင့်တော် ဆုံးအစားအစာ ဖြစ်ပါတယ်။ နေ့တိုင်းမျောက်ငိုသီးစားရင် ဆရာဝန်နဲ့ ကင်းဝေးတယ်လို့
တောင် ပြောကြပါတယ်။ ချစ်ခင်လေးစားရသောသူငယ်ချင်းတို့ ……….
မျောက်ငိုသီး (Petai) က မလေးရှား ၊ ထိုင်း ၊ အင်ဒိုနီးရှား ၊ စင်ကာပူ ၊ မြန်မာနိုင်ငံများတွင် ရှိပါတယ်။ ဒညင်းသီးလို အနံ့ အရသာတူတယ်လို့သိရပါတယ်။ ဒညင်းသီး အစား မျောက်ငိုသီး စားတာက ကျန်းမာရေးနဲ့ ပိုသင့်လျှော်ပါတယ် ။ ဈေးလည်းချိုအလွယ်တကူ
ရနိုင်တဲ့ အစားအစာမို့ သူငယ်ချင်းတွေ ကိုမျှဝေ ပေးလိုက်ပါတယ် ။
သူငယ်ချင်းများအားလုံးကျန်းမာကြပါစေ ~~
မျောက်ငိုသီးကိုအစေ့လည်း စားလို့ရပါတယ်သူ့အစေ့ကသာမန်ယောက်ျားလက်တဆစ်စာလောက် ကြီးပါတယ် ကြော်စားဆားရည်စိမ် တို့စရာအဖြစ်လည်းကောင်း ဒီအတိုင်းလည်း စားရပါတယ် အပင်ကမကြီးပင်တို့လိုနှစ်ရှည်ပင်ပါ တချို့အပင်တွေဟာလက်နဲ့ အတောင်
၃၀/၄၀ မြင့်ပြီး အပင်ရဲ့လုံးပါတ်ကလူ၂ဖက်စာလောက် ကြီးမားပါတယ်။ အခွံကိုဇွန်းနဲ့ခြစ် မီးနဲ့ဘဲကင်ကင် ပြုတ်ပြီးပဲစားစား စားကောင်းတယ် ငပိချက်နဲ့ရောချက်လည်း စားကောင်းတယ် အနံ့က ဒညင်းသီးနဲ့ ဆင်ပါတယ်။ ဘောစ(စ်)ကိုင်းပင်နဲ့ မတူပါဘူး။ ဘော
စ(စ်)ကိုင်းက အပူပိုင်းပေါက်ပင်ဖြစ်ပြီး မျောက်ငိုသီးပင်က အ အေးပိုင်းပေါက်ပင်ဖြစ်ပြီး စစ်ကိုင်းတိုင်းအထက်ပိုင်း တမူးမြို့နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ် တွေမှာ အများအပြားရှိပါတယ်။
#Crd
Zawgyi Version
အေခၚအေဝၚမ်ား
႐ုကၡေဗဒအမည္ Parkia Speciosa
ျမန္မာ ေမ်ာက္ငိုသီး/
သစ္လိမ္သီး
ခ်င္း Zawng Tah (ေဇာင္တ)
ကသည္း(အိႏၵိယ) Yongchak
ထိုင္း Sator / Satow
မ ေလး စကၤာပူ
အင္ဒိုနီးရွား Petai
ဖိလစ္ပိုင္ U’ Pang
တ႐ုတ္ ေခ်ာင္ေတာင္း
တ႐ုတ္(မန္ဒရင္း) Chou Dou ( ခ်ိဳ႕ သို႔ )
အဂၤလိပ္ Stink Bean/
Bitter Bean
မွတ္ခ်က္။ အ ေဝရာပင္ ေဘာစကိုင္းပင္ မဟုတ္ပါ။
ေဆးပညာရွင္မ်ား ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္အရ ေမ်ာက္ငိုသီးမွာ သဘာဝသၾကားသုံးမ်ိဳးရွိတာကို ေတြ႕ ရ ပါ တယ္။ သစ္သီးသၾကား၊ ဂလူးကို႔စ္၊ ႀကံသကာ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေမ်ာက္ငိုသီးမွာအမွ်င္ဓာတ္မ်ားပါဝင္တာမို႔အားအင္ကိုျဖစ္ေစပါတယ္ ။ ေမ်ာက္ငိုသီးထဲ
မွာTryptophan ဓာတ္ က လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲေရာက္တဲ့အခါ Serotonin အျဖစ္သို႔ေျပာင္းလဲသြားေသာေၾကာင့္စိတ္ကိုေပါ့ပါးေစ ၿပီး စိတ္ေနစိတ္ထားကိုေျပာင္း လဲေပးတာမို႔ စိတ္ဖိအားကိုေလွ်ာ့ေစႏိုင္တဲ့စြမ္းအားရွိပါတယ္။ ဗီတာမင္ B6 ပါရွိၿပီးေသြးခ်ိဳကိုမွ်တေအာင္ညႇိေပး
ႏိုင္တာမို႔ စိတ္ကိုေပ်ာ္႐ႊင္လန္းဆန္းေစပါတယ္ ။ ျမင့္မားေသာသံဓာတ္ပါရွိတယ္။ ေမ်ာက္ငိုသီးရဲ႕ႏႈိးဆြမႈေၾကာင့္ေသြးထဲမွ (hemoglobin) ေသြးနီဥကို ကိုထုတ္လုပ္နိင္တာမို႔ေသြး အားနည္းတဲ့အခါ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ပါတယ္။
အထက္ပိုင္းေဒသမွာေပါက္ၿပီး ထူးျခားတဲ့ေမ်ာက္ငိုသီး မွာ ပိုတက္ဆီယမ္ (potassium) အမ်ားဆုံး ပါဝင္ေပမယ့္ အငံဓာတ္က နည္းပါးတာမို႔ အေမရိကန္ စားေသာက္ကုန္ႏွင့္ေဆးပညာ ဆိုင္ရာဌာနက ေျမာက်ငိုသီးပာာ ေသြးေပါင္ ကိုက် ေစၿပီး ေလျဖတ္ျခင္းမွ ကာ
ကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေမ်ာက္ငိုသီးရဲ႕စြမ္းအားကို မွတ္တမ္းတင္ထားပါတယ္။ ႏွလုံးေရာဂါအတြက္လည္း အ ေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ေန႔တိုင္း မနက္စာ၊ ေန႔လည္စာတြင္ေမ်ာက္ငိုသီးကိုစားရင္ ဦးေႏွာက္အတြက္ အ ေထာက္အကူျပဳႏိုင္ ပါတယ္။ ပိုတက္ဆီယမ္ မ်ားပါတာ
မို႔ အသိဥာဏ္ ပိုေကာင္းလာျခင္း စိတ္ေပ်ာ္႐ႊင္လန္းဆန္းေစပါတယ္။ အမွ်င္ဓာတ္မ်ားပါဝင္တာမို႔ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းမွကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေမ်ာက္ငိုသီး ႏွင့္ပ်ားရည္တို႔စားျခင္းျဖင့္ (အရက္မူးေျပေစပါတယ္) ေမ်ာက္ငိုသီးႏွင့္ ပ်ားရည္က အစာအိမ္ကိုအနားယူေစၿပီးေသြးခ်ိဳ
ကို ညီမွ် ေအာင္ညႇိေပးႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ ေမ်ာက္ငိုသီးက လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲကိုေရာက္တဲ့အခါ သဘာဝ ခုခံနိင္ေသာ အက္ဆစ္ ျဖစ္သြားတာမို႔ အစာအိမ္မ ေကာင္းသူမ်ားအတြက္ မၾကာခဏ စားသုံးသင့္ပါတယ္။
ဝိတ္က် ႏိုင္စြန္းအားရွိပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနစဥ္ ေမ်ာက္ငိုသီး စားျခင္းျဖင့္ ေမ်ာက္ငိုသီးက ေသြး ခ်ိဳကို ညႇိေပးနိင္တာမို႔ ေအာ့အန္ျခင္းကို ကာကြယ္ေပးနိင္ပါတယ္။ ျခင္ကိုက္ခံရတဲ့ ေနရာကို ေမ်ာက္ငိုသီးလိမ္းေပးျခင္းျဖင့္ အ ေရျပားယားယံ ေရာင္ေနျခင္းႏွင့္ နာက်င္မႈ
ကိုေလွ်ာ့ေစတယ္။ ေမ်ာက္ငိုသီးတြင္ ဗီတာမင္ ဘီ ဓာတ္မ်ားပါဝင္တာမို႔ အာ႐ုံေၾကာအတြက္ အ ေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ေမ်ာက္ငိုသီးတြင္ Vit B6 , V12 ၊ ပိုတက္ဆီယမ္ႏွင့္ မက္ဂနီဆီယမ္ ပါဝင္တာမို႔ ကိုယ္ခႏၶာျပန္ လည္ေကာင္းမြန္ရန္ အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။
ေဆးလိပ္ျဖတ္ရာတြင္ နီကိုတင္း(Nicotine )ကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။
“New England Journal of Medicine” ေလ့လာခ်က္အရေမ်ာက္ငိုသီး မၾကာခဏ စားတဲ့သူက ေလျဖတ္ေသဆုံးရျခင္း အႏၲရာယ္မွ ကင္းေဝးႏႈန္ း၄၀% ရွိပါတယ္။ ေမ်ာက္ငိုသီးက ပန္းသီးထက္ အသားဓာတ္ ေလးဆ (protein)၊ ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္(
carbohydrate) ၊ ေဖာ့စပရပ္ သုံးဆ( phosphorus) ၊ ဗီတာမင္ေအႏွင့္ သံဓာတ္က ငါးဆ။ အျခားဗီတာမင္ႏွင့္ ပိုတက္ဆီယမ္မ်ားပါဝင္တာမို႔က်န္းမာေရးအတြက္ အသင့္ေတာ္ ဆုံးအစားအစာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေန႔တိုင္းေမ်ာက္ငိုသီးစားရင္ ဆရာဝန္နဲ႔ ကင္းေဝးတယ္လို႔
ေတာင္ ေျပာၾကပါတယ္။ ခ်စ္ခင္ေလးစားရေသာသူငယ္ခ်င္းတို႔ ……….
ေမ်ာက္ငိုသီး (Petai) က မေလးရွား ၊ ထိုင္း ၊ အင္ဒိုနီးရွား ၊ စင္ကာပူ ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ရွိပါတယ္။ ဒညင္းသီးလို အနံ႔ အရသာတူတယ္လို႔သိရပါတယ္။ ဒညင္းသီး အစား ေမ်ာက္ငိုသီး စားတာက က်န္းမာေရးနဲ႔ ပိုသင့္ေလွ်ာ္ပါတယ္ ။ ေဈးလည္းခ်ိဳအလြယ္တကူ
ရႏိုင္တဲ့ အစားအစာမို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ ကိုမွ်ေဝ ေပးလိုက္ပါတယ္ ။
သူငယ္ခ်င္းမ်ားအားလုံးက်န္းမာၾကပါေစ ~~
ေမ်ာက္ငိုသီးကိုအေစ့လည္း စားလို႔ရပါတယ္သူ႔အေစ့ကသာမန္ေယာက္်ားလက္တဆစ္စာေလာက္ ႀကီးပါတယ္ ေၾကာ္စားဆားရည္စိမ္ တို႔စရာအျဖစ္လည္းေကာင္း ဒီအတိုင္းလည္း စားရပါတယ္ အပင္ကမႀကီးပင္တို႔လိုႏွစ္ရွည္ပင္ပါ တခ်ိဳ႕အပင္ေတြဟာလက္နဲ႔ အေတာင္
၃၀/၄၀ ျမင့္ၿပီး အပင္ရဲ႕လုံးပါတ္ကလူ၂ဖက္စာေလာက္ ႀကီးမားပါတယ္။ အခြံကိုဇြန္းနဲ႔ျခစ္ မီးနဲ႔ဘဲကင္ကင္ ျပဳတ္ၿပီးပဲစားစား စားေကာင္းတယ္ ငပိခ်က္နဲ႔ေရာခ်က္လည္း စားေကာင္းတယ္ အနံ႔က ဒညင္းသီးနဲ႔ ဆင္ပါတယ္။ ေဘာစ(စ္)ကိုင္းပင္နဲ႔ မတူပါဘူး။ ေဘာ
စ(စ္)ကိုင္းက အပူပိုင္းေပါက္ပင္ျဖစ္ၿပီး ေမ်ာက္ငိုသီးပင္က အ ေအးပိုင္းေပါက္ပင္ျဖစ္ၿပီး စစ္ကိုင္းတိုင္းအထက္ပိုင္း တမူးၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ ေတြမွာ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။
#Crd
